Chiều ngày 28-7-2025, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản và Bộ Tư lệnh Quân khu 7 phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học: “Xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới tại các tỉnh, thành phố phía Nam”. Tham dự và chủ trì hội thảo có các đồng chí: TS Hoàng Trung Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Thành phố Hồ Chí Minh; PGS, TS Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản và Thiếu tướng Trần Vinh Ngọc, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 7.
Đoàn chủ trì hội thảo_Ảnh: Lâm Quân
Dự hội thảo còn có các đồng chí: Nguyễn Đức Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa; Nguyễn Văn Quyết, Bí thư Tỉnh ủy Tây Ninh; Thiếu tướng Lê Xuân Thế, Tư lệnh Quân khu 7; lãnh đạo các tỉnh, thành phố và cơ quan đại diện phía Nam; các đồng chí là tướng lĩnh, thủ trưởng Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, các quân chủng, binh chủng, quân đoàn, vùng Cảnh sát biển, bộ chỉ huy quân sự các tỉnh, thành phố phía Nam và nhà khoa học, nhà nghiên cứu thuộc các học viện, trường đại học của lực lượng vũ trang trong cả nước.
Đánh giá toàn diện về nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Phát biểu chào mừng hội thảo, đồng chí Thiếu tướng Trần Vinh Ngọc, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 7 nhấn mạnh: Trong không khí thiêng liêng và đầy ý nghĩa nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7-1947 - 27-7-2025), dịp để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thể hiện lòng tri ân sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, những người đã hy sinh, cống hiến vì độc lập, tự do của dân tộc, vì sự bình yên của Tổ quốc; cũng là thời điểm tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng - sự kiện chính trị trọng đại, định hướng cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, do đó, việc tổ chức hội thảo với chủ đề “Xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới tại các tỉnh, thành phố phía Nam” mang ý nghĩa quan trọng.
Báo cáo đề dẫn, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định: Dựng nước đi đôi với giữ nước là quy luật tồn tại, phát triển được minh chứng qua lịch sử hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam; là bài học kinh nghiệm quý báu để Đảng và Nhà nước cùng toàn dân, toàn quân ta vận dụng, phát triển sáng tạo nhằm hiện thực hóa chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Đồng chí Nguyễn Thanh Nghị nhấn mạnh, khu vực phía Nam là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng - an ninh và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, do đó, sự phát triển của các tỉnh, thành phố nơi đây không chỉ tạo lập tiềm lực kinh tế - xã hội vững mạnh, mà còn tăng cường “thế và lực” để bảo đảm quốc phòng - an ninh.
Để góp phần hiện thực hóa đường lối, mục tiêu chiến lược của Đảng, tiếp tục đổi mới tư duy, phát triển nhận thức về xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong trong kỷ nguyên phát triển mới, nhất là tiếp tục thực hiện tốt tinh thần Nghị quyết số 44-NQ/TW, ngày 24-11-2023, của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, phát triển, hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc. Vì vậy, Hội thảo có nhiệm vụ đánh giá toàn diện về chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, qua đó, tham mưu cho Đảng, Nhà nước một số vấn đề phương pháp luận trong hoạch định chủ trương, chính sách chiến lược, chỉ đạo thực tiễn về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở các tỉnh, thành phố phía Nam nói riêng và cả nước nói chung trong điều kiện bước vào kỷ nguyên phát triển mới.
Trên tinh thần đó, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị đề nghị các đại biểu tập trung phân tích, đánh giá sát đúng các vấn đề trọng tâm: (1) Yêu cầu đặt ra đối với hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; (2) Vai trò của hệ thống chính trị trong việc lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; (3) Đánh giá toàn diện tầm quan trọng của “thế trận lòng dân”, vai trò, tách nhiệm của quần chúng nhân dân đối công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; (4) Những thành tựu, tồn tại và bài học kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố phía Nam trong quá trình thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; (5) Đề xuất, kiến nghị, giải pháp chiến lược, đặc thù để thực hiện hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc tại các tỉnh, thành phố phía Nam trong tình hình mới, góp phần tạo thế và lực mới để Việt Nam vươn mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên phát triển mới.
Từ tư duy lý luận đến thực tiễn về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của Đảng ta ngày càng phát triển toàn diện
Cùng với các tham luận đã được chuẩn bị công phu, trong phần trao đổi, thảo luận tại hội thảo, các đại biểu khẳng định: Tư duy lý luận của Đảng ta về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa được kế thừa từ tri thức, kinh nghiệm quý báu, truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước của dân tộc và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Đồng thời, nhất quán các quan điểm cơ bản: Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp mọi mặt đối với lực lượng vũ trang là nguyên tắc bất biến; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; xây dựng sức mạnh tổng hợp của đất nước về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, quốc phòng - an ninh, đối ngoại.
Theo Thượng tướng, PGS, TS Trần Việt Khoa, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Giám đốc Học viện Quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là hai nhiệm vụ chiến lược gắn bó chặt chẽ, tạo thành một chỉnh thể thống nhất không thể tách rời trong toàn bộ tiến trình cách mạng Việt Nam; củng cố quốc phòng - an ninh, bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước cùng toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị.
Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Công Sơn, Phó Chính ủy Học viện Lục quân khẳng định, sau gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới, tư duy lý luận của Đảng về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng phát triển toàn diện, hoàn thiện, phù hợp với từng giai đoạn cách mạng, nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện. Đó là một quá trình nhận thức đúng đắn, là nguyên nhân rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tạo thế và lực mới để Việt Nam vươn mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên phát triển mới.
Thiếu tướng Phùng Ngọc Sơn, Phó Chủ nhiệm, Tham mưu trưởng Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Quốc phòng cho biết, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, tạo điều kiện để ngành hậu cần - kỹ thuật quân đội thực hiện tốt vai trò “hậu phương vững chắc” cho các lực lượng vũ trang, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa thông qua việc nâng cao tiềm lực quốc phòng, củng cố vững chắc khu vực phòng thủ trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân và “thế trận lòng dân” trong tình hình mới. Đại tá, TS Nguyễn Minh Khánh, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3, Cảnh sát biển Việt Nam khẳng định, quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ta về bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyền, an ninh, an toàn vùng biển, đảo của Tổ quốc được xác định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị, bởi biển, đảo là một bộ phận lãnh thổ thiêng liêng không thể tách rời của Tổ quốc, có vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước. Bên cạnh đó, nhiều tham luận còn đề cập đến quan điểm, chủ trương của Đảng xây dựng các binh chủng, quân chủng tinh, gọn, mạnh và tiến thẳng lên hiện đại để thực hiện các nhiệm vụ: Quản lý, bảo vệ bầu trời của Tổ quốc; phát huy truyền thống “mở đường thắng lợi” của lực lượng công binh; giữ vững thông tin liên lạc quân sự, bảo đảm việc truyền đạt mệnh lệnh, chỉ thị và thông tin giữa các đơn vị, lực lượng khác nhau; giữ vững vị trí then chốt, mang tính quyết định đối với năng lực phòng thủ và khả năng bảo vệ chủ quyền quốc gia nói chung và các tỉnh, thành phố phía Nam nói riêng...
Xây dựng “thế trận lòng dân” là nội dung được nhiều tham luận chú trọng phân tích, đánh giá. Qua đó, khẳng định quan điểm, chủ trương của Đảng ta về xây dựng “thế trận lòng dân” là một nhân tố đặc biệt quan trọng, quyết định sự hình thành sức mạnh chính trị, quân sự, quốc phòng, góp phần chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược. Trước bối cảnh mới, xây dựng “thế trận lòng dân” gắn với thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân được Đảng ta xác định là giải pháp nền tảng, nhiệm vụ thường xuyên, trọng yếu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung là yêu cầu khách quan, mang tính chiến lược lâu dài, là nhiệm vụ thường xuyên, cấp thiết của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị. Cũng tại hội thảo, các đại biểu được tiếp cận, tham khảo một số kinh nghiệm bảo vệ quốc phòng - an ninh quốc gia nhìn từ những quy định trong điều ước quốc tế và pháp luật một số quốc gia trên thế giới thông qua tham luận của PGS, TS Nguyễn Vũ Hoàng, Tạp chí Cộng sản để có thể nghiên cứu, vận dụng trong xây dựng khung pháp lý bảo vệ quốc phòng - an ninh quốc gia.
Để mãi xứng đáng là “Thành đồng Tổ quốc”
Cùng với việc khẳng định khu vực phía Nam là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng - an ninh và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, các tham luận tại hội thảo đều nhận định bối cảnh mới đang đặt ra nhiều thách thức như: tình hình xung đột, giao tranh giữa các nước; các thách thức phi truyền thống gia tăng; hoạt động chống phá của các đối tượng phản động, cơ hội chính trị... Do đó, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa trong mọi tình huống đối với Việt Nam nói chung, các tỉnh, thành phố phía Nam nói riêng trở nên đặc biệt cấp thiết, đòi hỏi sự chung tay, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, toàn quân, toàn dân.
Thiếu tướng Lê Xuân Thế, Tư lệnh Quân khu 7 báo cáo tham luận tại hội thảo_Ảnh: Lâm Quân
Với tinh thần đó, Thiếu tướng Lê Xuân Thế, Tư lệnh Quân khu 7 cho biết: Quân khu 7 không chỉ giữ vai trò nòng cốt trong nhiệm vụ giữ gìn mối quan hệ hữu nghị, hợp tác quốc phòng với các nước có đường biên giới; mà còn thực hiện tốt bảo đảm quốc phòng - an ninh trên tuyến biên giới, vùng biển, địa bàn trọng điểm phía Nam Tổ quốc. Do vậy, trong bất cứ hoàn cảnh nào, Quân khu 7 luôn sát cánh cùng cấp ủy, chính quyền và nhân dân các tỉnh, thành phố phía Nam phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh; không ngừng nâng cao sức mạnh tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang; tiếp tục đẩy mạnh, nâng tầm hoạt động đối ngoại quốc phòng, ngoại giao văn hóa, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa trong tình hình mới. Cùng với đó, nhiều tham luận xác định trước bối cảnh mới, việc xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc tại các tỉnh, thành phố phía Nam phải được triển khai đồng bộ, linh hoạt, sát thực tiễn từng địa bàn và từng nhóm đối tượng để mãi xứng đáng với danh hiệu vẻ vang “Thành đồng Tổ quốc” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành tặng cho quân và dân Nam Bộ.
Ở góc độ thực tiễn của địa phương, đồng chí Nguyễn Thị Mỹ Hằng, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Nội chính Thành ủy, Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Sau khi thực hiện sáp nhập tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh được xem như một siêu đô thị, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học, công nghệ, đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế, Thành phố Hồ Chí Minh còn là đầu tàu, động lực, có sức thu hút và lan tỏa lớn của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Để xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, Thành phố Hồ Chí Minh luôn xác định xây dựng “Tiềm lực chính trị - tinh thần” là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Đồng tình với quan điểm này, Thiếu tướng Vũ Văn Điền, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh đề ra một số giải pháp thiết thực để phát huy truyền thống anh hùng, xây dựng lực lượng vũ trang Thành phố vững mạnh, là khu vực phòng thủ vững chắc cả về tiềm lực và thế trận, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới
Phát biểu kết luận Hội thảo, đồng chí Hoàng Trung Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản cho rằng: Với 100 bài tham luận từ các nhà khoa học, cán bộ quản lý, chuyên gia nghiên cứu trong cả nước và những ý kiến trao đổi, thảo luận trực tiếp tại hội thảo đã phân tích, đánh giá và khẳng định: Dựng nước đi đôi với giữ nước là quy luật khách quan, xuyên suốt lịch sử của dân tộc Việt Nam. Quy luật đó đúc kết từ thực tiễn hàng ngàn năm, là cơ sở lý luận để Đảng, Nhà nước, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới là quá trình hoàn thiện tư duy lý luận của Đảng về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tư duy ấy không ngừng được phát triển phù hợp với từng giai đoạn cách mạng; là nền tảng quan trọng để các tỉnh, thành phố phía Nam và cả nước triển khai hiệu quả nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là hai nhiệm vụ chiến lược có mối quan hệ hữu cơ, tạo thành chỉnh thể thống nhất xuyên suốt trong tiến trình cách mạng Việt Nam. Bảo vệ Tổ quốc không thể tách rời sự nghiệp phát triển đất nước; phát triển đất nước không thể thiếu nền tảng vững chắc về quốc phòng - an ninh. Củng cố quốc phòng - an ninh, bảo vệ Tổ quốc là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và toàn dân.
Đồng chí Hoàng Trung Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản phát biểu kết luận_Ảnh: Lâm Quân
Cùng với đánh giá những kết quả thu được từ hội thảo là rất đáng trân trọng, đồng chí Hoàng Trung Dũng nhấn mạnh, kỷ nguyên phát triển mới của đất nước ta đang mở ra nhiều cơ hội và đan xen không ít thách thức. Đây là thời kỳ đòi hỏi hệ thống chính trị và toàn dân tộc phải đề ra các hành động quyết liệt để vượt qua mọi khó khăn, hiện thực hóa khát vọng phát triển mà Đảng ta đã xác định.
Trên cơ sở phân tích xu thế vận động tình hình thế giới và khu vực, căn cứ tình hình thực tiễn đất nước, Hội thảo đã gợi mở một số định hướng, giải pháp chiến lược trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa bảo đảm luận cứ khoa học cả về lý luận đến thực tiễn, góp phần triển khai đồng bộ các nhiệm vụ: phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa - nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng - an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Đó là cơ sở, điều kiện quan trọng cho các tỉnh, thành phố phía Nam nói riêng, cả nước nói chung đồng lòng, chung sức thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở vùng trời, vùng biển, biên giới, hải đảo; chủ động ngăn ngừa nguy cơ xung đột “từ sớm, từ xa”, góp phần tạo thế và lực mới để Việt Nam vươn mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên phát triển mới./.
